Şark Seyahati - Le Corbusier - İş Bankası Kültür Yayınları

Avrupada kitlesel sanayi üretiminin doruğa ulaştığı, yeni teknolojilerin alışılmış hayat tarzlarını sürekli değişmeye zorladığı, hep daha çok değişim talep ettiği bir çağda, yeni arayışlar peşinde yollara düşmüş genç bir mimar adayı...

Viyanadan doğuya, İstanbula uzanan bir yolculuk... Sanayileşmemiş toplumlarla ve hayat tarzlarıyla tanışma... Osmanlı ve antik Yunan mimarlık mirasıyla karşılaşmalar...

20. yüzyıl mimarlığına ve sanatına Le Corbusier adıyla damgasını vuracak olan İsviçreli bu genç mimar, bu benzersiz tecrübesini defterler dolusu yazıya ve çizgiye döker.

Geziye Avrupa modernleşmesi üzerine hınzırca eleştirilerle başlayan Le Corbusier, modernliğin eşiğindeki Osmanlı ülkesinde merak, keşif ve hayranlık duygularına teslim olur.

Trablusgarp ve Balkan Savaşlarının Meşrutiyetin coşkusuna gölge düşürmesine ramak kaldığı bir dönemde tadını çıkarır İstanbulun ve şehrin büyük bölümünü kül eden Fatih-Altımermer Yangınına tanık olur.

Le Corbusiernin önce kısmen bir yerel gazetede yayımladığı, yarım asır sonra da kitaplaştırdığı -mimarlık anlayışının oluşmasında önemli payı olan- bu gezisine ait notları, dilimizde ilk kez eksiksiz olarak yayımlanıyor.

Le Corbusier (1887-1965) Charles-Edouard Jeanneret-Gris adıyla İsviçrenin La Chaux-de-Fonds kentinde bir saatçi ustasının oğlu olarak doğdu. Sanata ilgisi onu kentindeki sanat okuluna yöneltti. Öğretmeni ve hamisi Charles LEpplateniernin teşvikiyle uzun seyahatlere çıktı. 1907de Pariste çalıştığı mimarlık bürosunda betonarmeyle tanıştı. 1910-11de Berlinde bir mimarlık bürosundaydı.

1911 sonlarında Balkanlar üzerinden Osmanlı İmparatorluğuna geldi. Yol boyunca tuttuğu notları ve eskiz defterleri, daha sonra bu kitaba dönüştü. Bu seyahatinde İstanbul, Bursa ve Atinada tanıştığı mimari biçimler ve çözümler, mimarlık anlayışının temel taşlarından oldular.

Büyük Savaş öncesinde başlayan meslek yaşamı, pek çok öncü düşünce ve uygulamayla örülüydü. 1920de Le Corbusier mahlasını aldı. 1922de Pariste büro açtı. Bir yandan müşterilerine villalar inşa ederken, bir yandan da şehircilik konusunda öncü düşünceler üretti.

Kente göç dolayısıyla ciddi bir konut sorunu yaşayan Paris için 1922de, şehir merkezinin bir bölümünün yıkılarak gökdelenler ve prefabrike konutlarla yeniden inşasını öngören Ville Contemporaine projesini hazırladı. Bu projedeki fikirler, Pariste olmasa da, 2. Dünya Savaşı sonrasında Amerikan mimarları tarafından hayata geçirildi. Seri üretimin otomobilde olduğu gibi mimarlıkta da kullanılabileceğini ve maliyetleri düşürebileceğini savundu.

Mimarlıkta metrik ölçü yerine, insan bedeninin orantılarını esas alan modulor ölçeğini tasarladı ve kullandı. Evleri için mobilyalar da tasarladı. Fikirlerini ve yapıtlarını açıkladığı 50ye yakın kitap yazdı. Vers une Architecture (1923), La Ville Radieuse (1935), Quand les cathédrales étaient blanches (1937), Propos durbanisme (1946), Le modulor (1950) bunlardan bazılarıdır.