İdari Cezaların Zaman Bakımından Uygulanması - Fatih Bilge Fodul - Adalet Yayınevi

Çalışmada idari cezaların zaman bakımından uygulanması bahse konu ilkeler, yasal mevzuat ve yargı kararları dikkate alınarak incelenmiştir. Ayrıca çalışmanın amacının idari cezaların zaman bakımından uygulanması ile sınırlı olmasından kaynaklı olarak, hukuk kuralları ve özellikle ceza kanunlarının zaman bakımından uygulanmasına ilişkin esaslar çalışmanın amacına hizmet edecek şekilde sınırlı olarak ortaya konulmuştur.

Çalışmanın birinci bölümünde idari yaptırım kavramına yer verilerek idari yaptırımın ortaya çıkışına ve bu çıkışa kaynaklık eden sebeplerini de içeren depenalizasyon akımına, cezalar ile idari yaptırım kavramlarının ayrıştırılmasını sağlayacak çeşitli ölçütlere, zaman bakımından uygulanmaya ilişkin ilkeler de dahil olmak üzere idari cezalara temel ceza ilkelerinin uygulanmasının yolunu açan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihadına ve idari yaptırım ile idari ceza türlerine yer verilmiştir.

Çalışmanın ikinci bölümünde zaman bakımından uygulanma kavramının neyi ifade ettiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu minvalde ilk olarak kanunların zaman bakımından uygulanmasına ilişkin normlara, kanunların yürürlüğüne ve idari cezaların zaman bakımından uygulanmasında bir nevi başlangıç noktası ve kilit unsur olan idari suçun işlendiği zamanın belirlenmesine değinilmiştir.

Üçüncü bölümde idari cezaların zaman bakımından uygulanmasındaki temel ilke olan geçmişe uygulanma yasağına yer verilmiştir. Bu bağlamda öncelikle geçmişe uygulanma yasağı kavramının neyi ifade ettiği ve bu yasağın hukuki dayanakları ortaya konulmuştur. Bununla birlikte ilkenin temelini oluşturan ceza hukuku anlamında geçmişe uygulanma yasağına ayrıca yer verilmiş ve idari cezalar açısından da anılan ilke, kanunilik ilkesini de içerecek şekilde tartışılarak somutlaştırılmaya çalışılmıştır.

Çalışmanın son yani dördüncü bölümünde ise geçmişe uygulanma yasağının istisnası olan lehe hükmün geçmişe uygulanması konusuna yer verilmiştir. Ceza hukukunda büyük önem arz eden bu ilkenin idari cezalara uygulanma gerekçesi ile kapsamının ne olacağı ve nasıl uygulanacağı hususu farklı ihtimaller dikkate alınarak yargı kararları çerçevesinde ortaya konulmaya çalışılmıştır.