Ceza Hukuku Genel Hükümler: Çözümlü Pratik Çalışmalar - Burak Taş - Adalet Yayınevi

Bu kitapta ceza hukuku genel hükümlere ilişkin olay, modern suç inceleme yöntemlerine göre ele alınmakta ve çözülmektedir. Bu açıdan öncelikle olaydaki tipikliğin maddî ve manevî unsurları sırasıyla tespit edilmektedir. Tipikliğin maddî ve manevî unsurlarının varlığı tespit edildikten sonra hukuka aykırılık unsuru incelenmekte, akabinde kusurluluk değerlendirmesi yapılmaktadır. Olayda mevcutsa cezalandırılabilirliğin diğer şartları da tetkik edilmektedir. Ceza hukukunun en tartışmalı konularından olan suçun özel görünüş biçimleri de (teşebbüs-iştirak-içtima) eğer olayda bulunmaktaysa incelenmektedir.

Bu tespitler yapılırken “fiil” terimi; “hareket”, “davranış” ve “eylem” kelimeleriyle aynı anlamda kullanılmaktadır. Klasik suç teorisinde fiilin ayrılmaz parçaları olarak görülen netice ve nedensellik (illiyet) bağı, fiile dahil edilmemektedir. Manevî unsur incelemesinde kast ve taksir bir kusur türü olarak değil, haksızlığın bir gerçekleştirilme biçimi olarak ele alınmaktadır. Failin taşıdığı amaç veya hareket ettiği saik de ‘özel kast’ olarak değil, manevî unsur altında değerlendirmeye tâbi tutulmaktadır. Kusurluluğun, haksızlığın gerçekleştirilmiş olması nedeniyle fail hakkında yapılan bir kınama yargısı olduğu benimsenmektedir. Kusurluluğun tamamen faille ilgili bir inceleme gerektirdiği, failin bu yeteneğini etkileyen hususların bulunması hâlinde kusurunun azalacağı veya ortadan kalkacağı kabul edilmektedir. Tipikliğin unsurları gerçekleşmemişse hukuka aykırılık; hukuka aykırılık mevcut değilse de kusurluluk incelemesine geçilmeyeceği yöntem olarak benimsenmektedir.