Ateş ve Güneş - Iris Murdoch - Ayrıntı Yayınları

Romancı ve felsefeci Iris Murdoch’un, Romanesk Konferanslarına dayanarak kaleme aldığı bir çalışma olan Ateş ve Güneş: Platon Sanatçıları Niçin Dışladı?, antikçağın en önemli filozoflarından Platon’un genel olarak sanata karşı takınmış olduğu kuşkucu tavrın düşünsel temellerini irdelemektedir. Iris Murdoch, bir yandan, sanat ve sanatçılık kavramlarının ünlü filozofun çeşitli metinlerinde ortaya çıkış biçimlerini incelerken, bir yandan da, gerçek kavramı ile bir çeşit sofistlik olarak gördüğü sanat olgusu arasındaki karmaşık ilişkiyi, sanatçıların gerçeği çarpıtan kişiler oldukları yolundaki savın geçerlilik düzlemlerini sıkı bir eleştirel süzgeçten geçirir.Murdoch’a göre, Platon’un sanata karşı çıkışının temelinde, dinsel öğe ön plandadır. Platon’a göre, sanat tehlikelidir, çünkü sanat esas olarak tinsel olanı taklit eder ve kılığını inceden inceye değiştirip önemsizleştirir. Sanatçılar dinsel imgelerle sorumsuzca oynarlar. Hatta Platon’a bakılırsa, sanatın oyunbazlığında uğursuzca bir yan vardır, kötülüğün çekemezlik dolu ve eğlenceli bir kabullenilişidir sanat. Gerçek logos, en yüksek hakikat karşısında sessiz kalır; ama sanat objesi kendi gevezeliğini sever, hakikati değil, kendini sever ve öncesiz-sonrasız olmayı arzular.